Tại sao các nhà đầu tư khó mua và bán khi họ cần?

Sự thật ít ai nói đến trong đầu tư

Những bạn đang đọc bài này có thể đã tham gia thị trường crypto hơn một chu kỳ, một vài năm hay chỉ mới vài tháng, giá tăng mỗi ngày làm các bạn hơi bồn chồn và khó mà có thể kiềm chế bản thân check giá vài lần một ngày đúng không?

Đó là thứ cảm xúc mà ít ai nói với bạn trước khi bạn tham gia vào thị trường, cảm xúc của ta lên xuống theo giá cả thị trường, mặt dù về mặt logic thì tự nhũ với bản thân đây là một thị trường biến động mạnh nhưng thực tế thì cảm xúc bản thân phản ứng còn mạnh hơn cả biến động thị trường. 

Có thể bạn ở ngoài nhìn vào và thấy mọi người kiếm tiền đơn giản quá chừng, mua BTC vài tháng trước 20 30k thì cho đến nay tiền lời đã tính bằng lần, đó là với BTC còn với những Altcoin khác có thể tính bằng chục lần. Nhưng có một sự thật không ai nói cho bạn biết là cái cảm xúc thực tế nó như thế nào mỗi khi giá của coin bạn đầu tư biến động. Và người ta thường đưa ra nhiều quyết định sai lầm nhất khi cảm xúc của họ cao. Bạn biết đấy trong bất cứ một thị trường tài chính nào thì cũng  chỉ có 4 hành động: mua, bán, cầm và ở ngoài. Vậy tại sao người ta lại rất khó đưa ra quyết định chính xác cho 4 hành động trên dựa trên tín hiệu của thị trường vì bạn phải làm một điều cực khó là chống lại cảm xúc bản thân.

Tại sao mọi người thường khó đưa ra quyết định tài chính 

Ra quyết định luôn là một việc làm khó khăn với tất cả mọi người ở mọi khía cạnh cuộc sống chứ không riêng gì những quyết định tài chính, tối nay chở bạn gái đi đâu chơi thì cũng là một quyết định khó khăn rồi đúng không? 😅

Với số tiền chỉ 1 đô la thì hầu như ai trên thế giới cũng có thể dễ dàng đưa ra quyết định với nó, nhưng nâng số tiền đó lên 10 đô thì số lượng người có khả năng quyết định sẽ giảm xuống, và cứ thế nâng lên 100 đô, 1000 đô, 100.000 đô, thì số lượng người có khả năng quyết định sẽ giảm xuống đáng kể, vì đa số mọi người đưa ra những quyết định lớn lên tới vài trăm nghìn đô la khi họ mua nhà và xe, và quyết định như thế lại rất ít lập lại nhiều lần với một người bình thường.  Bạn có thể nhớ rất rõ các quyết định tài chính giá trị trên 10k đô trong cuộc đời bạn đúng không?

Điều gì xảy ra khi bạn đầu tư vài nghìn đô la vào crypto và nếu thị trường hoạt động tốt và nó có thể tăng 10x 20x và thành một số tiền lớn, hay đầu tư số lượng tiền trị giá 100k đô la thì sau đó tài khoản của bạn có hàng triệu đô, bạn có nghĩ bạn chạy ra bán nó dễ dàng không? rất khó cho ai đó có thể đưa ra quyết định cho một số tiền lớn mà trước đó họ chưa bao giờ luyện tập cho nó. 

Mình biết các bạn có kinh nghiệm mua những vật giá trị hàng nghìn đô hay cao hơn đại loại như xe cộ, máy tính, điện thoại…  nhưng điểm khác biệt to lớn là khi bạn mua những thứ trên bạn có thời gian để đưa ra quyết định của mình, bạn nghiên cứu, bạn đọc tin, bạn bàn bạc với người thân, có khi bạn lên youtube nghiên cứu cả tháng trời về cái laptop định mua và khi đi mua thì không có gì thay đổi cả, chiếc laptop vẫn nằm ở cửa hàng đó, và vẫn mức giá đó. Nhưng không may là thị trường tài chính không hoạt động theo cách như vậy. Lý do là trong thị trường tài chính giá thay đổi rất nhanh và có thể xảy ra ngay lập tức, ví dụ tháng trước bạn có thể mua BTC ở giá 20k và chỉ gần 2 tháng sau nó đã gấp đôi, chỉ trong một thời gian ngắn nó đã tăng 100% và bây giờ các bạn phải chống lại sự thôi thúc bán đi, hầu hết mọi người không thể làm điều đó bởi vì họ không có đủ sự lập đi lập lại và thực hành, vì vậy họ không thể cưỡng lại sự thôi thúc bán đi ở mức giá 40k và họ tuyên bố là họ đã kiếm được lợi nhuận 100% và hài lòng với nó. 

Nhưng bạn biết đó, chỉ với 100% thì không xứng đáng với công sức, thời gian và rủi ro trong thị trường crypto, một năm vừa qua tất cả các top coin đều đạt mức tăng trưởng vài trăm phần trăm đến vài nghìn phần trăm và sẽ còn tiếp tục đi lên trong mùa bò này. Nếu các bạn muốn kiếm lợi nhuận 100% thì có thể ở lại thị trường chứng khoán với sự an toàn và ổn định cao hơn rất nhiều, đừng mạo hiểm tham gia vào crypto nơi các bạn có thể nhận rất nhiều rủi ro có thể bị hack và sự dao động giá mạnh, bạn chả bao giờ cần phải lo lắng về việc ai lấy cổ phiếu của bạn trên sàn chứng khoán và đánh cắp toàn bộ tiền của bạn. Sự an toàn đó là lý do tại sao các bạn không nhận được lợi nhuận gấp 10 20 lần như thị trường crypto và dĩ nhiên một loại tài sản mới như crypto vẫn còn dư địa rất nhiều để phát triển.

Chống lại sự cản trở của cảm xúc 

Người ta thường nói mua BTC khi 6k bán ra khi 60k, nghe trong lý thuyết thì hay lắm nhưng thực tế thì không có ai nói cho bạn biết cái cảm xúc đau đớn như thế nào như thế nào khi giá lên hay xuống. Các bạn đừng lo lắng quá nhiều rằng phải mua chính xác đáy và bán trúng đỉnh, vì không ai làm được điều đó cả.

Không ai có thể mua đáy bán đỉnh một cách nhất quán và lâu dài

Mình biết cảm giác là khi mua xong giá lại sập xuống 5 10% và cảm xúc đau đớn đó sẽ khiến các bạn không dám mua nữa, nhưng các bạn sẽ không thể nào biết chính xác đáy ở đâu mà mua cả, công việc của các bạn là mua trung bình ở vùng giá thấp, nó sẽ không phải là đáy tuyệt đối nhưng nó sẽ ở gần đáy nên các bạn trung bình giá trong giai đoạn thị trường gấu là một cách tốt để có được mức giá trung bình thấp, và khi giá chạy lên các bạn cũng không thể nào xác định được đỉnh ở đâu mà bán hết một lần được, sẽ có một vài lệnh bạn sẽ bán chính xác ở giá đỉnh nhưng đó chỉ là may mắn, bạn không thể nào áp dụng cách làm đó cho một thời gian lâu dài và nhất quán, vì vậy khi giá lên bạn cũng bán trung bình giá ra vì một khi đỉnh đi qua rồi bạn mới biết đó là đỉnh, và đương nhiên chúng ta sẽ không bán quá sớm để tránh hiện tượng chốt lời non, trong một bài viết khác mình sẽ viết về những dấu hiệu mà thị trường cho chúng ta biết vùng giá đỉnh xuất hiện,  tùy theo độ lớn của portfolio và mục tiêu tài chính cá nhân khác nhau mà qua đó các bạn đưa ra quyết định bán để lấy lợi nhuận, cảm giác bán xong và giá tiếp tục đi lên cũng đau đớn không kém gì mua xong giá lại sập xuống, cách tốt nhất để bạn lấy lời là bán trên con đường giá đang đi lên, chứ không phải giá sập mạnh rồi bạn hoảng loạn bán. Và để có thể làm được điều đó thì các bạn phải thực hành việc này rất nhiều lần, nếu không thực hành nhiều lần khi cơ hội đến bạn không thể hành động trơn tru và hiệu quả. Bạn biết đấy, mức giá một lần mua của bạn không quan trọng bằng mức giá trung bình của tổng số lượng tiền bạn mua coin đó. Và nó cũng đúng với mức giá trung bình khi bạn bán coin của bạn. Không ai có thể chốt lời đúng đỉnh được cả, nếu có đó chỉ là may mắn mà thôi và bạn không thể giao phó toàn bộ lợi nhuận của mình cho sự may rủi. 

Rủi ro khi đầu tư vào trong thị trường crypto rất vô hình và khó thấy khi bạn chưa thật sự tham gia vào, đó là lý do tại sao mùa bull là lại có rất nhiều người phải bán nhà bán xe để trả nợ, vì họ chưa có đủ khả năng cảm xúc để quản lý số tiền lớn khi giá biến động mạnh và dễ khiến ta đưa ra những quyết định sai lầm, các bạn có thể nghĩ các bạn khôn và lanh lẹ cỡ nào ngoài đời cũng rất khó để trong một thời gian ngắn mà bạn có thể đủ khả năng cảm xúc để quản lý một tài khoản lớn, nhất là tiền bạn vay mượn để đầu tư, bạn không thể nào cầm đồng coin đó cho 2x 5x 10x được vì cảm xúc trong bạn quá mạnh, mạnh đến mức khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm, cũng đúng với trường hợp giá xuống. Bạn có thể đọc bao nhiêu cuốn sách, xem bao nhiêu cái video về đầu tư, và đọc hàng chục bài viết như thế này thì cũng không giúp bạn thật sự hiểu và nâng cao khả năng cảm xúc trong thị trường cho đến khi bạn hành động thực tế và quan sát cảm xúc của bản thân và phát triển nó lên mỗi ngày. 

Không có quá nhiều người trên thế giới này biết cách thực hiện một giao dịch tài chính lớn, nên nếu muốn có khả năng đưa ra một quyết định tài chính nhanh chóng thì các bạn cần thực hành nó và làm thế nào để thực hành nó khi các bạn chưa có một doanh mục lớn? Cách làm là thực hành với danh mục của các bạn có ngay bây giờ, bởi vì việc bán và chốt lời khi giá đi lên không hề đơn giản về mặt cảm xúc và cần sự luyện tập liên tục.

Biên tập và tổng hợp.