Điều gì xảy ra nếu 21 triệu bitcoin được đào hết? Tác động và triển vọng

Thông điệp này có ý nghĩa như một lời châm biếm đối với hệ thống tài chính truyền thống và sự phụ thuộc vào các tổ chức tài chính trung gian. Nó cũng thể hiện quan điểm và mục tiêu của Satoshi Nakamoto trong việc tạo ra bitcoin. Tạo ra một hệ thống tài chính phi tập trung và không thể kiểm soát bởi bất kỳ tổ chức hay chính phủ nào.

Từ lúc bitcoin ra đời đến nay, đã có vô số lần giá của BTC rơi vào “khủng hoảng”. Nhưng cũng chẳng được một ngân hàng trung ương nào “cứu trợ”. Cộng đồng đã giúp bitcoin sống sót, cộng đồng đã tin vào Bitcoin, đã tin vào những triết lý mà nó chứa đựng mà đặc biệt trong đó là việc giới hạn nguồn cung mãi mãi 21 triệu đồng. 

Trong hệ thống tiền tệ truyền thống, ngân hàng trung ương có thể tạo ra tiền mới một cách tùy ý, dẫn đến sự mất giá của tiền tệ và lạm phát.

Việc giới hạn số lượng Bitcoin có thể coi là một sự châm biếm đối với sự lạm phát trong hệ thống tiền tệ truyền thống, nơi sự tạo ra tiền mới không được kiểm soát và có thể gây ra lạm phát. 

Bitcoin tạo ra một hệ thống tiền tệ phi tập trung và có khả năng giữ giá trị trong thời gian dài.

Nhưng đâu đó vẫn còn rất nhiều người tự hỏi rằng, nếu 21 triệu đồng BTC được đào ra hết thì sao? Lúc này có phải là động lực của thợ đào đã mất và blockchain Bitcoin bị bỏ rơi và trở nên sập đổ? 

Trong bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ phân tích sâu xa chủ đề thú vị này!

Nhưng trước tiên chúng ta hãy đi nhanh qua một khái niệm quan trọng. Đó là “đào bitcoin”

Đào Bitcoin là gì?

Đào bitcoin là quá trình tạo ra và xác nhận các giao dịch trên mạng bitcoin. Nó được thực hiện bởi các thợ đào, những người sử dụng máy tính mạnh (ASIC) để giải quyết các bài toán toán học phức tạp.

Khi một khối mới được xác nhận, các giao dịch bên trong khối sẽ được chấp nhận và được thêm vào blockchain. Người đào bitcoin nhận được một phần thưởng là một số lượng bitcoin mới tạo ra, cùng với các khoản phí giao dịch của các giao dịch trong khối đó. 

Hiện tại phần thưởng cho một khối được đào thành công là 6.25 BTC cộng với tất cả phí giao dịch trong khối đó. 

Quá trình đào bitcoin không chỉ giúp xác nhận và bảo vệ các giao dịch, mà còn giúp duy trì tính an toàn và bảo mật của mạng lưới bitcoin. Nó cũng là cách để bitcoin được phân phối và kiểm soát số lượng bitcoin được tạo ra.

Có nhiều quan niệm sai lầm về việc đào bitcoin sẽ huỷ hoại môi trường và hút hết tất cả điện của thế giới, đưa chúng ta vào một tương lai đen tối với không ánh đèn, đây là một quan điểm sai và có phần khá tiêu cực và chỉ phản ánh một khía cạnh nhỏ.

Bitcoin không gây hại cho môi trường mà ngược lại việc đào bitcoin giúp việc khai thác dòng điện dư thừa trên trái đất một cách hiệu quả và tránh lãng phí, mang lại lợi ích cho nhân loại.

Tìm hiểu thêm: Lãng phí điện khi đào Bitcoin là một sự lừa dối từ truyền thông

Còn lại bao nhiêu Bitcoin để có thể đào?

Theo thiết kế ban đầu của bitcoin, sẽ có tổng cộng 21 triệu bitcoin được đào ra. 

Hiện tại, theo dữ liệu tháng 7 năm 2023, khoảng 18,8 triệu bitcoin đã được đào ra, tức là khoảng 89% tổng cung. Các bitcoin còn lại dự kiến sẽ được đào ra dần dần trong tương lai theo mô hình 4 năm sẽ giảm một nửa số lượng bitcoin được đào ra. Thường được gọi là halving. 

 

Video này sẽ giải thích cho các bạn hiểu về Bitcoin halving. 

Dựa trên mô hình khai thác này, dự kiến rằng việc đào hết 21 triệu Bitcoin sẽ diễn ra vào khoảng năm 2140. Đến khi đó, số lượng bitcoin mới được tạo ra sẽ không còn và nguồn cung sẽ không thay đổi nữa.

Tổng số lượng nguồn cung BTC là 21 triệu coin. Nhưng trong đó đã có một số lượng được xác định đã mất. Mất có nghĩa là số BTC vẫn nằm trên blockchain nhưng chủ sở hữu đã mất quyền điều khiển chúng (mất khoá cá nhân). Nên các BTC đó sẽ mãi mãi nằm lại ở đó. 

Satoshi Nakamoto, người được người sáng tạo ra bitcoin, sở hữu khoảng 1 triệu BTC từ những ngày đầu tiên của bitcoin. Hiện tại, không có bằng chứng rõ ràng về việc di chuyển bất kỳ số lượng BTC nào từ địa chỉ ví được cho là của Satoshi Nakamoto kể từ khi mạng Bitcoin ra đời vào năm 2009. 

Theo một nghiên cứu gần đây của New York Times, gần 20% bitcoin bị mắc kẹt trong các ví không thể truy cập được, với tổng giá trị ước tính khoảng 140 tỷ USD. Những bitcoin này có thể sẽ bị mắc kẹt vô thời hạn, điều này ảnh hưởng đến tổng nguồn cung bitcoin đang lưu hành.

Điều gì xảy ra khi nguồn cung bitcoin cạn kiệt?

Khi nguồn cung bitcoin cạn kiệt, tức là đã đào ra hết 21 triệu bitcoin, một số sự thay đổi sẽ xảy ra trong hệ thống.

Sau khi hết nguồn cung bitcoin, hệ thống phần thưởng sẽ chỉ sử dụng phí giao dịch. Những thợ đào bitcoin hiện tại nhận được 2 phần thưởng. Một là đến từ phần thưởng khối và phần còn lại là phí giao dịch của những giao dịch mà họ đã xử lý. 

Trong tương lai, khi số lượng bitcoin đã được đào hết, thì phần thưởng duy nhất còn lại là phí giao dịch.

Phí giao dịch sẽ là một dạng dopamine tiếp theo để khuyến khích các thợ đào làm việc và bảo vệ mạng lưới Bitcoin. 

Sau đây chúng ta sẽ liệt kê những tác động khi 21 triệu BTC được đào hết.

Tác động đến thợ đào 

Trong những năm đầu của BTC, những người thợ đào đã nhận được 50 BTC cho mỗi block mà họ đã tạo ra. Vào năm 2012 phần thưởng giảm xuống còn 25 BTC.

Vào đợt halving tiếp theo diễn ra vào năm 2024 khiến phần thưởng tiếp tục giảm còn 3,125 BTC. Có nghĩa là sau mỗi 4 năm thì số lượng BTC mà thợ đào nhận được sẽ ít đi. Nhưng giá trị của mỗi BTC lại tăng lên. Điều đó phản ánh rằng, ở thời điểm hiện tại, việc giảm gấp đôi phần thưởng không ảnh hưởng tới thợ đào. Bằng chứng cho việc đó bằng các chỉ số như hashrate liên tục lập đỉnh mới. 
 

Mặc dù trải qua các đợt halving cùng với sự biến động giá của BTC nhưng đường hashrate màu xanh dương vẫn tăng đều đặn theo năm tháng - Nguồn: blockchain.com 

Nhưng đây là câu chuyện của hiện tại, với phần thưởng BTC vẫn còn, nhưng trong tương lai, khi phần thưởng BTC đã hết thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Khi tất cả bitcoin đã được đào ra, có nghĩa là phần thưởng Bitcoin mới sẽ biến mất và các thợ đào chỉ có thể nhận được phí giao dịch là nguồn thu nhập chính.

Tuy nhiên, không chắc liệu các khoản phí này có đủ để trang trải các chi phí đào và mang lại lợi nhuận cho các thợ đào trong tương lai hay không?

Biểu đồ này thể hiện tổng doanh thu (phần thưởng Bitcoin mới + phí giao dịch) với giá BTC khoảng 30k thì doanh thu hàng ngày của thợ đào vào khoảng 33 triệu USD. - Nguồn: blockchain.com

Biểu đồ này phản ánh doanh thu đến từ phí giao dịch trong một ngày chỉ đạt khoảng gần 750k USD. Vẫn còn khá thấp so với doanh thu đến từ phần thưởng BTC. - Nguồn: blockchain.com 

Tổng doanh thu của một thợ đào bitcoin được tính bằng tổng phần thưởng bitcoin mới và phí giao dịch mà họ nhận được trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các chi phí liên quan đến hoạt động đào bitcoin, chẳng hạn như điện năng, phần cứng và bảo trì, cũng sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của thợ đào.

Một khả năng khác là một số thợ đào có thể chọn rút lui khỏi hoạt động đào bitcoin khi không còn đủ lợi nhuận đủ hấp dẫn. Điều này có thể dẫn đến sự giảm đi tổng hashrate của mạng bitcoin. 

Trên tổng thể, việc đào hết bitcoin sẽ gây ra những thay đổi đáng kể trong cách thức hoạt động và kinh tế của hệ thống. Các thợ đào sẽ phải tìm cách thích ứng và tìm kiếm các nguồn thu nhập thay thế để duy trì hoạt động của mình trong tương lai.

Tác động đến giá thị trường và nhu cầu đầu tư

Nếu nhu cầu đối với bitcoin ngày càng tăng lên trong tương lai cộng với nguồn cung dần ít lại và dừng lại ở 21 triệu đồng thì tạo nên một sự khan hiếm và từ đó giúp giá trị của từng BTC tiếp tục tăng lên nhanh chóng. 

Tác động đến phí giao dịch 

Giả thuyết 1: Phí giao dịch có thể tăng: Hiện tại, phí giao dịch là một phần của phần thưởng block cho các thợ đào. Khi không còn phần thưởng block, phí giao dịch có thể trở thành nguồn thu chính của các thợ đào. Điều này có thể dẫn đến tăng phí giao dịch để đảm bảo ưu tiên trong việc xử lý giao dịch và đảm bảo doanh thu.

Giả thuyết 2: Khi không còn phần thưởng block, các thợ đào sẽ phải dựa vào phí giao dịch để kiếm lợi. Điều này có thể thúc đẩy việc phát triển các công nghệ và giải pháp để tăng tính hiệu quả của việc xử lý giao dịch và giảm phí giao dịch. Giúp càng có nhiều người sử dụng bitcoin hơn từ đó sinh ra nhiều phí hơn. 

Là một “store of value” thực thụ 

Với nguồn cung cố định và không thể tạo thêm. Bitcoin có thể được coi là một tài sản lưu giữ giá trị tương tự như vàng. Việc nguồn cung cạn kiệt có thể tăng sự tin tưởng vào tính lưu giữ giá trị của bitcoin và làm tăng giá trị của nó.

Phát triển các công nghệ bên trên blockchain bitcoin

Sự chuyển đổi sang sự phát triển công nghệ và cải tiến. Với nguồn cung cạn kiệt, sự tập trung của cộng đồng bitcoin có thể di chuyển sang việc phát triển và cải tiến các công nghệ liên quan đến bitcoin. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường hiệu suất đào, tăng tính bảo mật, và phát triển các ứng dụng và dịch vụ xung quanh bitcoin.

Ngoài ra còn có các dự án hỗ trợ giao dịch bitcoin rẻ hơn như các layer 2, mà trong đó phổ biến là Lightning Network. 

Các giao thức mới được phát minh trong đầu năm 2023 như Ordinals là một minh chứng cho việc này. Ordinals giúp tăng thêm trường hợp sử dụng và tạo ra thêm thu nhập cho thợ đào qua phí giao dịch. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về tác động Ordinals ở dưới bài viết. 

Có thể thay đổi giới hạn nguồn cung Bitcoin không?

Hiện tại, không có kế hoạch nào để thay đổi giới hạn nguồn cung bitcoin. Sự giới hạn nguồn cung này được xem như một phần quan trọng của tính bền vững và giá trị của bitcoin, giúp đảm bảo tính hiếm có và hạn chế lạm phát. Bằng cách giới hạn nguồn cung, bitcoin được xem như một tài sản kỷ luật và có giới hạn, tương tự như vàng.

Tuy nhiên, việc thay đổi giới hạn nguồn cung bitcoin đòi hỏi sự thay đổi trong mã nguồn của bitcoin và yêu cầu sự đồng thuận từ cộng đồng người dùng và các thợ đào bitcoin.

Tổng nguồn cung 21 triệu coin đã trở thành một nét văn hoá và kim chỉ nam cho sự khan hiếm và quý giá của BTC trong góc nhìn của cộng đồng crypto. Tôi chưa tưởng tượng được mọi người sẽ muốn thay đổi nó trong tương lai. Nhưng nếu trong tương lai có bất kỳ sự thay đổi nào thì cộng đồng có thể tiến hành thay đổi nguồn cung bitcoin thông qua Soft Fork và Hard Fork. Cả hai phương pháp này đều đòi hỏi sự đồng thuận từ cộng đồng.

Ordinals, giải phóng nguồn doanh thu mới cho thợ đào

Đầu năm 2023, có một sự phát minh thú vị và mang đến nhiều tranh cãi trong cộng đồng bitcoin. 

Đó là Ordinals, một giao thức cho phép đưa các dữ liệu như hình ảnh, video, con chữ vào từng satoshi trên blockchain Bitcoin. Đây được coi là một sự thay đổi lớn vì giờ đây người ta có thể sử dụng giao thức Ordinals để có thể khắc những dữ liệu vào blockchain bitcoin mãi mãi, nó giống như một NFT trên bitcoin vậy.

Để khắc những dữ liệu vào blockchain Bitcoin, bạn cần một lượng phí nhất định. Từ đó tạo ra thêm thu nhập cho thợ đào. 

Ordinals just hit an ATH of $1,496,175 paid in fees to miners in a single day.

This obliterates the prior ATH of $803,635 from 4 days ago. pic.twitter.com/pQwog8yAo9

— Leonidas.og (@LeonidasNFT) May 6, 2023

Ordinals đã tạo ra mức ATH mới về phí. Giao thức đã tạo ra 1.496.175 USD tiền phí cho các thợ đào bitcoin. 

Từ trước đến giờ, ngoài phí giao dịch và phần thưởng khối thì thợ đào Bitcoin không nhận được khoản trợ cấp nào khác từ mạng lưới. Nhưng Ordinals tạo nên một trường hợp sử dụng mới cho Bitcoin. Về lâu dài, đây có thể là một nguồn thu nhập ổn định để “nuôi” thợ đào. Giúp họ có nhiều động lực để bảo vệ mạng lưới khi mà trong nhiều năm nữa mạng lưới sẽ không còn thưởng BTC khi đào ra khối mới. 

Ordinals tạo nên một thị trường NFT trên bitcoin. Về dài hạn nếu thị trường này càng phát triển thì doanh thu mang về cho thợ đào càng cao. Doanh thu càng cao thì đồng nghĩa sẽ thu hút thêm nhiều thợ đào khác vào cạnh tranh. Từ đó tăng hashrate cho mạng lưới, giúp blockchain bitcoin càng mạnh hơn. 

Ngoài khắc các NFT lên blockchain Bitcoin thì còn có một tiêu chuẩn mới có tên là BRC-20 tokens.

Đây là một tiêu chuẩn được tạo ra vào tháng 03/2023. Nhằm giúp người dùng có thể tạo ra các token có thể thay thế được trên chính blockchain bitcoin. Từ đó giúp họ có thể lưu trữ, mua bán và di chuyển token qua lại giữa những người dùng với nhau.

Khi các thị trường như NFT và BRC-20 token phát triển trong tương lai thì mô hình phí trả thưởng cho thợ đào đa dạng hơn và thợ đào ít bị phụ thuộc hơn vào phần thưởng khối. Từ đó giảm áp lực về việc không còn phần thưởng khối sẽ khiến blockchain bitcoin giảm đi sự bảo mật vì không còn nhiều thợ đào hỗ trợ. 

Nhìn về tương lai 

Trong lần halving tiếp theo vào năm 2024. Phần thưởng sẽ giảm một nửa, các trường hợp nào sẽ xảy ra? 

Giá bitcoin không tăng: Nếu giá bitcoin không tăng sau halving, tổng giá trị thưởng mà thợ đào nhận được từ mỗi khối sẽ giảm đi một nửa. Do đó, doanh thu của thợ đào cũng sẽ giảm tương ứng. Nếu giá bitcoin không tăng đáng kể, sự giảm bớt phần thưởng từ block reward có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của thợ đào.

Giá bitcoin tăng: Nếu giá bitcoin tăng sau halving, giá trị của mỗi BTC mà thợ đào nhận được từ phần thưởng cũng sẽ tăng lên. Mặc dù phần thưởng giảm đi, nhưng giá trị từ việc nắm giữ và bán bitcoin có thể tăng lên, tạo ra lợi nhuận từ sự tăng giá. Điều này có thể bù đắp phần nào sự giảm bớt doanh thu từ block reward.

Phí giao dịch tăng: Nếu sau halving, phí giao dịch trong mỗi khối tăng lên, thì doanh thu từ phí giao dịch cũng có thể tăng. Nếu người dùng muốn xử lý giao dịch nhanh hơn, họ có thể sẵn lòng trả mức phí cao hơn để được ưu tiên trong việc xác nhận giao dịch trên mạng bitcoin. Điều này có thể tạo ra một nguồn thu bổ sung cho thợ đào. Nhưng ảnh hưởng đến người dùng. 

Dựa trên các lần halving trước đó, chúng ta có thể phân tích phần thưởng giảm và giá bitcoin tăng như sau:

Halving năm 2012:

• Trước halving: Phần thưởng từ mỗi block là 50 BTC.

• Sau halving: Phần thưởng giảm một nửa, trở thành 25 BTC.

• Tác động: Sau halving, giá bitcoin tăng đáng kể từ khoảng 10 USD lên 1.000 USD trong vòng 12 tháng.

Halving năm 2016:

• Trước halving: Phần thưởng từ mỗi block là 25 BTC.

• Sau halving: Phần thưởng giảm một nửa, trở thành 12.5 BTC.

• Tác động: Sau halving, giá bitcoin tăng mạnh từ khoảng 600 USD lên gần 20.000 USD trong vòng 18 tháng.

Halving năm 2020:

• Trước halving: Phần thưởng từ mỗi block là 12.5 BTC.

• Sau halving: Phần thưởng giảm một nửa, trở thành 6.25 BTC.

• Tác động: Sau halving, giá bitcoin tăng vọt từ khoảng 8.000 USD lên hơn 69.000 USD trong vòng 18 tháng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quá trình tăng giá sau halving không chỉ phụ thuộc vào sự giảm phần thưởng từ phần thưởng khối (block reward). Các yếu tố khác như cung cầu, lợi tức đầu tư, sự quan tâm của người dùng và các yếu tố kinh tế và chính trị có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá bitcoin.

Việc giá bitcoin tăng sau halving có nhiều yếu tố phức tạp và không thể dự đoán chính xác. Mỗi lần halving có thể tạo ra một động lực mới và tăng sự quan tâm từ cộng đồng đầu tư, đóng góp vào việc đẩy giá bitcoin tăng lên. Tuy nhiên, việc giá bitcoin tăng sau halving không phải là một quy luật tuyệt đối và có thể có các biến động khác trong thực tế.

Tuy nhìn vào lịch sử chúng ta có thể thấy rằng mỗi lần halving thì giá BTC đều tăng lên nhanh chóng, nhưng cũng không vì thế mà dự đoán chính xác về tương lai tăng giá của Bitcoin trong lần halving 2024.

Lịch sử đã từng đúng nhiều lần khi giá đáy của BTC sẽ luôn cao hơn giá đỉnh của chu kỳ trước. Nhưng sự kiện giá BTC đi xuống dưới mức giá 20k trong năm 2022 (mức giá đỉnh của chu kỳ 2017) đã làm thay đổi lịch sử. 

 

Bitcoin halving có thật sự khiến giá tăng?

Các câu hỏi thường gặp 

Bitcoin sẽ bị đào hết vào năm nào?

Dự kiến Bitcoin sẽ bị đào hết vào khoảng năm 2140

Khi bitcoin bị đào hết, thì sao?

Khi bitcoin bị đào hết, không còn phần thưởng mới từ việc khai thác, và thợ đào chỉ thu được doanh thu từ phí giao dịch.

Bitcoin sẽ tiếp tục tồn tại sau khi bị đào hết?

Có, bitcoin sẽ tiếp tục tồn tại sau khi bị đào hết. Mặc dù không còn phần thưởng từ khai thác. Bitcoin vẫn có giá trị và có thể được sử dụng như một phương tiện thanh toán và là một tài sản kỹ thuật số để lưu trữ giá trị. 

Sau khi 21 triệu bitcoin được đào hết thì sẽ không còn thợ đào bảo vệ mạng lưới bitcoin?

Mức phí giao dịch cho phép người khai thác tiếp tục kiếm lợi nhuận sau khi không còn phần thưởng từ khai thác mới.

Điều đó tiếp tục khuyến khích các thợ đào ở lại và bảo vệ mạng lưới. 

Kết luận

Dù cho bitcoin sẽ không còn phần thưởng mới. Bitcoin vẫn sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển. Sự ổn định và tính bền vững của bitcoin được xây dựng dựa trên công nghệ blockchain và niềm tin từ cộng đồng người dùng. Nó đã và đang trở thành một phương tiện thanh toán và tài sản kỹ thuật số đáng tin cậy và phổ biến trên toàn thế giới.