Định kiến và sự thật trong việc dùng crypto để rửa tiền và tài trợ khủng bố

Tuy nhiên, cho một số người khác, những đặc tính của crypto gợi nhớ về những ký ức mờ ám, khi mà tiền mặt được sử dụng như một bức màn che lấp cho những bí mật đen tối.

Sau những vụ tấn công đẫm máu tại Israel, thế giới đặt ra một câu hỏi: liệu cryptocurrency có phải là công cụ mới của tội phạm? Các nhóm như Hamas, Hezbollah và Palestinian Islamic Jihad đang tìm kiếm một lối thoát mới ra khỏi hệ thống tài chính truyền thống, và nhiều người lo sợ rằng crypto có thể là câu trả lời.

Nhưng trước khi chúng ta đổ lỗi cho Bitcoin, Ethereum và những đồng crypto khác, hãy nhớ lại những ngày đầu của tiền mặt. Đã có bao nhiêu âm mưu, bao nhiêu giao dịch phi pháp đã diễn ra dưới ánh sáng lòe loẹt của đèn neon, trong những góc khuất của thế giới?

Hãy cùng nhau khám phá sự thật đằng sau crypto và tiền mặt, và xem xét cách chúng tác động đến thế giới của chúng ta.

Những cách rửa tiền bằng crypto phổ biến 

Khi ai đó kiếm được tiền từ hoạt động không hợp pháp, họ muốn "làm sạch" tiền đó. Trong thế giới crypto, họ muốn chuyển tiền mình kiếm được một cách không sạch sẽ đến một nơi mà các địa chỉ không ai biết đến nguồn gốc của nó, và cuối cùng đổi nó thành tiền mặt.

Tăng trưởng trong việc rửa tiền: Trong năm 2022, có khoảng 23,8 tỷ đô la tiền crypto được dùng để rửa tiền, tăng 68% so với năm 2021.

DeFi: DeFi là một cách mới để mọi người vay và cho vay tiền mà không cần ngân hàng. Mặc dù nó không phải là cách tốt nhất để rửa tiền, nhưng nhiều người vẫn dùng nó để làm điều đó.

Nguồn gốc của số lượng tiền crypto được rửa đến từ đâu?

Phần lớn số tiền crypto được rửa đến từ các hoạt động tội phạm như lừa đảo, tấn công ransomware, và trộm cắp.

Lừa đảo chiếm phần lớn, với các chiến dịch lừa đảo như Ponzi schemes, ICO (Initial Coin Offerings) giả mạo, và các dự án DeFi giả mạo.

Số lượng lớn lượng tiền được rửa thông qua các sàn giao dịch tập trung:

67,9% số tiền phi pháp được rửa thông qua các sàn giao dịch tập trung. 

Điều này cho thấy việc giám sát và kiểm tra các sàn giao dịch lớn có thể giúp ngăn chặn việc rửa tiền hiệu quả hơn.

Có 5 phương pháp phổ biến mà tội phạm sử dụng để rửa tiền trên blockchain: Nested services, OTC brokers, Gambling platforms, Mixers và giao dịch P2P.

5 phương pháp mà tội phạm sử dụng để rửa tiền trên blockchain:

Nested Services:

Là dịch vụ hoạt động trong sàn giao dịch.

Sử dụng địa chỉ của sàn để giao dịch, giúp che giấu danh tính thực sự trên blockchain.

Nhà môi giới OTC:

Cho phép giao dịch lượng lớn crypto một cách riêng tư.

Không cần sàn giao dịch, trực tiếp giữa hai bên.

Nền tảng cá cược:

Nạp tiền vào để đặt cược hoặc chơi game.

Khi rút tiền, có thể giả vờ tiền đó là lợi nhuận từ việc chơi.

Mixers:

Trộn tiền từ nhiều nguồn lại với nhau. Khi tiền được rút ra, khó xác định nguồn gốc ban đầu.

Tornado Cash là ví dụ điển hình của một máy trộn tiền.

Giao dịch P2P:

Giao dịch P2P trên sàn cho phép người mua và bán crypto kết nối trực tiếp mà không cần trung gian. Sàn chỉ đóng vai trò là nơi kết nối giữa hai bên để họ có thể thỏa thuận và giao dịch an toàn.

Lý do tại sao crypto không phải là công cụ lý tưởng cho rửa tiền và tài trợ khủng bố

Tiền mặt vẫn được coi là công cụ chính cho các hoạt động phi pháp.

Tiền Mặt - Bí mật của việc che giấu lịch sử:

Tiền mặt, với sự đơn giản và trực tiếp của nó, đã trở thành một phần không thể thiếu của lịch sử tài chính loài người. Khác với crypto. Mỗi khi chúng ta sử dụng tiền mặt, không có dấu vết số hóa nào được ghi lại. Hãy tưởng tượng, bạn mua một cuốn sách tại một góc phố, chỉ có bạn và người bán biết về giao dịch đó.

Chính sự riêng tư và ẩn danh này đã biến tiền mặt thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều hoạt động phi pháp. Từ thị trường chợ đen về ma túy, buôn bán vũ khí, đến các hoạt động rửa tiền, tiền mặt luôn là "người bạn đồng hành". Một số quốc gia đã nhận ra nguy cơ này và đặt ra các hạn chế về việc sử dụng tiền mặt trong giao dịch lớn.

Nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng, dù tiền mặt có thể bị lạm dụng, nó vẫn giữ một vị trí quan trọng trong xã hội. Đối với nhiều người, tiền mặt không chỉ là một phương tiện thanh toán, mà còn là biểu tượng của tự do và quyền riêng tư.

Crypto - Sự thay đổi mang tính cách mạng:

Khi Bitcoin và các loại crypto khác bắt đầu nở rộ, nhiều người đặt ra câu hỏi: "Crypto có thực sự an toàn?". Câu trả lời nằm ở cơ chế hoạt động độc đáo của nó.

Blockchain - Sổ cái không thể xóa

Mỗi giao dịch crypto, dù lớn hay nhỏ, đều được khắc sâu vào blockchain. Điều này không chỉ tạo ra một hệ thống minh bạch mà còn giúp ngăn chặn việc lợi dụng cho mục tiêu xấu.

Theo dõi và phân tích 

Dù bạn có thể cảm thấy mình ẩn danh khi sử dụng crypto. Nhưng thực tế, mỗi giao dịch đều có thể được theo dõi. Các công ty như Chainalysis đã chứng minh rằng việc xác định nguồn gốc của một giao dịch không còn là điều không thể.

Mặc dù một số tổ chức khủng bố đã cố gắng sử dụng crypto, sự minh bạch của nó đã giúp các cơ quan chính phủ nhanh chóng phát hiện và ngăn chặn. Với những công cụ giám sát hiện đại, việc sử dụng cryptocurrency để rửa tiền hay tài trợ khủng bố trở nên cực kỳ khó khăn.

Đến thời điểm hiện tại, Tether đã hỗ trợ 31 cơ quan pháp luật trên khắp thế giới, giúp điều tra và đóng băng gần 835 triệu USD. Số tiền này chủ yếu bị đánh cắp từ các cuộc tấn công mạng và sàn giao dịch, cùng một số hoạt động tội phạm khác.

Tether… pic.twitter.com/YbiwwWS9aX

— ThuanCapital.eth (@ThuanCapital) October 17, 2023

Các kẻ lừa đảo cũng rất giỏi trong lĩnh vực này, hễ chúng thấy địa chỉ ví nào có số tiền lớn là chúng sẽ gửi những coin rác vào vào địa chỉ đó, nhằm “dụ” người dùng dính bẫy tìm hiểu về coin rác đó và làm mất tất cả tài sản”

Sự giám sát và quy định của các sàn giao dịch cryptocurrency

Crypto không phải là phương tiện lý tưởng để rửa tiền. Lý do chính bao gồm: các quy định KYC (biết khách hàng của bạn) rất nghiêm ngặt. Việc chuyển số tiền lớn qua tiền điện tử sẽ dễ dàng bị phát hiện, và tất cả các giao dịch đều có thể được theo dõi trên blockchain.

Khó khăn trong việc chuyển lượng số lượng lớn tiền mà không gây sự chú ý.

Sự thật về việc sử dụng crypto trong rửa tiền và khủng bố

Rửa tiền và vai trò của ngân hàng truyền thống:

Trong thế giới tài chính, việc rửa tiền không chỉ là một tội phạm tài chính mà còn là cơ sở cho nhiều tội phạm khác, từ buôn bán ma túy đến tội phạm chính trị. 

Đáng ngạc nhiên, ngân hàng, những tổ chức tài chính lớn và uy tín, đôi khi lại là nơi giúp thực hiện những hoạt động này. 

"FinCEN files", một bộ tài liệu bị rò rỉ từ Financial Crimes Enforcement Network, đã tiết lộ cách mà một số ngân hàng hàng đầu thế giới di chuyển hơn 2 nghìn tỷ đô la trong các giao dịch đáng ngờ từ năm 1999 đến 2017. Những giao dịch này không chỉ liên quan đến các nghi phạm khủng bố mà còn bao gồm các nhà lãnh đạo quốc gia và các ông trùm ma túy.

Secret documents reveal how big banks profit by moving money for murderous criminals — and the government knows about it #FinCENFiles https://t.co/7Jv9RU5txj

— BuzzFeed News (@BuzzFeedNews) September 20, 2020

Số tiền hoạt động phi pháp thông qua các ngân hàng còn lớn hơn cả tổng vốn hoá của thị trường crypto. Nhưng vì crypto có sự minh bạch nên mọi ánh mắt đề soi mói vào nó. 

Crypto và việc rửa tiền:

Mặc dù crypto thường bị chỉ trích là một phương tiện cho việc rửa tiền, thực tế lại cho thấy một bức tranh khác. Chỉ khoảng 1,1% tất cả các giao dịch crypto là bất hợp pháp. 

So sánh với con số này, Liên Hợp Quốc ước tính giữa 2% đến 5% tiền mặt truyền thống, tương đương khoảng 800 tỷ đến 2 nghìn tỷ đô la Mỹ, được sử dụng cho các hoạt động phi pháp.

Crypto và tài trợ khủng bố:

Dù có những lo ngại về việc sử dụng crypto trong tài trợ khủng bố, nhưng tiền mặt vẫn là "vua" trong lĩnh vực này. 

FATF, một tổ chức quốc tế hàng đầu về việc ngăn chặn rửa tiền và tài trợ khủng bố, nhấn mạnh rằng tiền mặt vẫn là công cụ chính được sử dụng trong tài trợ khủng bố.

Một số báo cáo cho thấy chỉ khoảng 5% các vụ tấn công khủng bố được tài trợ bằng crypto, trong khi phần lớn vẫn dựa vào tiền mặt và các phương tiện tài chính truyền thống khác.

CZ, người sáng lập và CEO của Binance, một trong những sàn giao dịch crypto lớn nhất thế giới, đã chia sẻ quan điểm của mình về việc rửa tiền. Anh ấy cho rằng, Bitcoin, với sổ cái minh bạch của nó, làm cho việc rửa tiền thông qua crypto trở nên khó khăn hơn so với tiền mặt.

Crypto và tiền mặt: sự so sánh trong việc che giấu trong rửa tiền và tài trợ khủng bố

Tiền Mặt: Bí mật trong bàn tay

Ưu điểm: Tiền mặt, từ thời cổ đại cho đến ngày nay, vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế toàn cầu. Khi hai bên thực hiện giao dịch bằng tiền mặt, không có bất kỳ hồ sơ số hóa nào được ghi lại. 

Điều này tạo ra một môi trường lý tưởng cho những người muốn thực hiện giao dịch mà không muốn để lại dấu vết. Hãy nhớ đến hình ảnh của trùm ma túy Pablo Escobar, người đã giấu hàng triệu đô la tiền mặt ở những nơi khó tưởng tượng nhất, từ hang động tự nhiên đến các ngôi nhà hoang vắng, minh chứng cho sức mạnh và khả năng che giấu của tiền mặt. 

Nhược điểm: Mặc dù tiền mặt mang lại sự riêng tư, việc vận chuyển số lượng lớn tiền mặt có thể dễ dàng thu hút sự chú ý và nghi ngờ. Một ví dụ điển hình là tổ chức khủng bố Al-Qaeda, đã tận dụng hệ thống "Hawala". Một hệ thống chuyển tiền truyền thống dựa trên lòng tin, để di chuyển tiền mặt giữa các quốc gia mà không cần phải tiếp xúc với hệ thống ngân hàng quốc tế.

Crypto: Ánh sáng trong bóng tối

Ưu điểm: Mỗi giao dịch crypto đều được ghi lại trên blockchain, tạo ra một hệ thống minh bạch độc đáo. Các công ty như Chainalysis và Elliptic đã trở thành chuyên gia trong việc xác định nguồn gốc của các giao dịch này. 

Bộ Quốc phòng Israel, sau cuộc tấn công ngày 07/10/2023. Đã tịch thu các ví crypto liên quan đến Hamas với tổng giá trị khoảng 41 triệu đô la. Điều này cho thấy khả năng theo dõi và giám sát của các cơ quan chức năng đối với crypto.

Nhược điểm: Mặc dù blockchain tăng cường sự minh bạch, việc sử dụng các dịch vụ như Mixer hoặc tạo ví ẩn danh có thể giúp tăng cường sự ẩn danh. Nhóm Hồi giáo cực đoan Palestinian Islamic Jihad, từ năm 2019 đến 2023, đã thu được 94 triệu đô la crypto, cho thấy rằng crypto vẫn có thể được sử dụng trong các hoạt động phi pháp.

Tiền mặt và crypto đều có ưu và nhược điểm riêng khi được sử dụng trong việc rửa tiền. Trong khi tiền mặt vẫn là lựa chọn hàng đầu cho những ai muốn giữ sự ẩn danh tuyệt đối. Crypto cung cấp một phương tiện hiện đại và linh hoạt hơn, nhưng cũng đầy rủi ro do khả năng theo dõi cao. Đối với cả hai phương tiện, việc ngăn chặn rửa tiền đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng toàn cầu.

Các biện pháp ngăn chặn việc sử dụng crypto trong hoạt động phi pháp

Trong bối cảnh thế giới tài chính ngày càng phức tạp, việc giám sát và kiểm soát giao dịch crypto trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Đây là những biện pháp đã được áp dụng để đảm bảo tính minh bạch và an toàn:

Sàn giao dịch - Cửa ngõ kiểm soát

Các sàn giao dịch crypto đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và giám sát giao dịch. Nhiều quốc gia đã yêu cầu sàn giao dịch tuân thủ các quy định về xác minh danh tính của người dùng.

Xác minh danh tính 

Để ngăn chặn tội phạm tài chính, nhiều sàn giao dịch yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân và xác minh danh tính trước khi thực hiện giao dịch.

Giới hạn giao dịch

Đặt ra giới hạn giao dịch giúp ngăn chặn việc di chuyển số tiền lớn một cách bất thường, giảm thiểu rủi ro liên quan đến rửa tiền.

Công nghệ theo dõi

Các công ty như Chainalysis và Elliptic đã phát triển công nghệ giúp theo dõi và phân tích giao dịch trên blockchain, giúp cơ quan chức năng nhanh chóng phát hiện và can thiệp vào các hoạt động đáng ngờ.

Danh sách đen

Các địa chỉ ví được xác định liên quan đến hoạt động phi pháp sẽ bị cấm giao dịch, tạo ra một lớp bảo vệ thêm cho người dùng.

Hợp tác quốc tế 

Sự hợp tác giữa các quốc gia và cơ quan chức năng giúp chia sẻ thông tin, tăng cường khả năng phát hiện và ngăn chặn tội phạm tài chính trên phạm vi toàn cầu.

Kết luận 

Mặc dù tiền mã hóa chỉ chiếm một phần nhỏ trong các hoạt động rửa tiền và tài trợ khủng bố so với tiền mặt và ngân hàng, nó vẫn thường xuyên được đề cập trong truyền thông. Có lẽ sự mới lạ và bí ẩn của tiền mã hóa đã thu hút sự chú ý của công chúng. Tuy nhiên, tại sao truyền thông lại thường tập trung vào khía cạnh tiêu cực của crypto, trong khi tiền mặt và ngân hàng, với lịch sử và quy mô lớn hơn, lại ít được nhắc đến?

Một phần, tin tức tiêu cực luôn thu hút sự quan tâm. Đặc biệt, việc đặt tiền mã hóa dưới ánh sáng tiêu cực có thể tăng lượng người xem và độc giả. Đồng thời, một số truyền thông có thể bị ảnh hưởng bởi lợi ích riêng, và việc tạo hình ảnh tiêu cực về crypto có thể phục vụ mục đích đó.

Dù vậy, tiền mã hóa đã trở thành một phần quan trọng của tài chính toàn cầu trong thập kỷ qua. Và thực tế, tiền mặt vẫn là phương tiện chính cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền.