Tại sao short bitcoin là một ý tưởng tồi?

Trong tài chính chuyên nghiệp, short không xấu. Nó là một công cụ trung tính, thường được dùng để phòng ngừa rủi ro (hedging) cho các danh mục lớn.

Ví dụ: một quỹ nắm giữ Bitcoin dài hạn có thể short ngắn hạn để giảm biến động tạm thời.

Nhưng bài viết này không nói về short để phòng ngừa rủi ro.

Trong bài viết này, khi nói đến short Bitcoin, là đang nói đến short mang tính đầu cơ.

• Short vì tin rằng Bitcoin “đã quá cao”.
• Short với kỳ vọng kiếm tiền từ việc Bitcoin giảm.
• Short với niềm tin rằng mình có thể “bắt đỉnh”.
• Thường đi kèm đòn bẩy.

Và đây chính là vấn đề.

Bởi vì short Bitcoin theo cách đó không chỉ là cược giá giảm, mà là đặt cược ngược lại:

• Xu hướng tăng dài hạn đã kéo dài hơn 15 năm.
• Cấu trúc kinh tế có nguồn cung cố định 21 triệu BTC.
• Tâm lý nắm giữ dài hạn của phần lớn người tham gia và hiệu ứng mạng lưới ngày càng mở rộng.

Bitcoin không phải cổ phiếu có thể phá sản.

Không phải tiền pháp định có thể in vô hạn.

Không phải hàng hóa có thể tăng cung khi giá tăng.

Nó là một mạng lưới toàn cầu được thiết kế để càng về lâu dài càng khan hiếm và khó bị kiểm soát.

Vì vậy, short Bitcoin theo hướng đầu cơ không đơn thuần là “đánh giá sai thị trường”, mà là đứng ngược lại cấu trúc vận hành cốt lõi của chính Bitcoin.

Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu vào từng lý do cụ thể để thấy vì sao: Short Bitcoin, xét trên xác suất dài hạn, short là một chiến lược có kỳ vọng âm và rủi ro cực cao.

Bitcoin là tài sản có xu hướng tăng theo thời gian

Nếu muốn hiểu tại sao short Bitcoin thường là một ý tưởng tồi, bạn cần bắt đầu từ một sự thật đơn giản:

Bitcoin là một trong những tài sản có tốc độ tăng trưởng dài hạn mạnh nhất trong lịch sử tài chính nhân loại.

Kể từ năm 2009 đến nay, Bitcoin đã trải qua rất nhiều cú sập lớn:

• -99% (2011)
• -85% (2014)
• -83% (2018)
• -77% (2022)

Nhưng điều kỳ lạ và cũng là điều khiến Bitcoin trở nên khác biệt đó là sau mỗi lần giảm sâu, Bitcoin không chỉ phục hồi mà còn tạo ra đỉnh mới cao hơn đỉnh cũ.

Đây không phải là sự may mắn.

Mà là đặc tính nội tại của một tài sản khan hiếm, có số lượng cố định (21 triệu BTC) và ngày càng được nhiều cá nhân, tổ chức, quốc gia sử dụng.

Hãy tưởng tượng bạn đứng trước một đoàn tàu đang di chuyển. Bạn có thể may mắn tránh được nó 1-2 lần, nhưng nếu cố đứng mãi, sẽ có lúc đoàn tàu cuốn bạn đi.

Trong ngắn hạn, giá có thể giảm mạnh.

Nhưng trong dài hạn, xu hướng tăng gần như mặc định của nó khiến mọi vị thế short đều trở nên nguy hiểm.

Trong chứng khoán, bạn có thể short một công ty đang phá sản hoặc có mô hình kinh doanh yếu.

Nhưng short Bitcoin lại giống như short sự phát triển của Internet trong năm 2000, hay short vàng khi thế giới đang lạm phát.

Bitcoin được “thiết kế” để tăng giá theo thời gian.

Nguồn cung cố định.

Ngày càng nhiều tổ chức mua Bitcoin.

Niềm tin của người dùng tăng theo thời gian.

Mạng lưới ngày càng vững mạnh.

Short Bitcoin tức là bạn đang đặt cược chống lại những xu hướng rõ ràng trên. Đó là một ván cược cực kỳ bất lợi.

Cấu trúc thị trường Bitcoin không ủng hộ phe short

Short Bitcoin không chỉ khó vì giá có xu hướng tăng trong dài hạn, mà còn vì cách thị trường Bitcoin vận hành tự thân đã không đứng về phía người bán khống. Ngay từ cấu trúc, phe short đã ở thế yếu.

1. Thị trường chạy 24/7 - phe short không có thời gian an toàn

Khác với chứng khoán hay forex có giờ nghỉ, thị trường Bitcoin chạy liên tục 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày mỗi tuần. Điều này tạo ra một bất lợi rất lớn cho người short.

Bạn có thể:

Đi ngủ với vị thế đang ổn.

Nhưng thức dậy và tài khoản đã bị thanh lý.

Chỉ cần một tin tức tích cực. Một dòng tiền bất ngờ từ cá voi, một thông báo dòng tiền ETF, chính sách, hay đơn giản là tâm lý thị trường đổi chiều…giá Bitcoin có thể bật tăng mạnh trong vài phút, khi bạn không kịp phản ứng.

2. Bitcoin là “thiên đường” của short squeeze

Bitcoin là một trong những tài sản có tần suất short squeeze cao.

Cơ chế rất đơn giản nhưng cực kỳ tàn nhẫn:

• Khi quá nhiều người cùng short.
• Chỉ cần giá tăng nhẹ.
• Các lệnh short bắt đầu bị thanh lý.
• Buộc phải mua lại để đóng vị thế.
• Việc mua gấp này lại đẩy giá lên mạnh hơn.

Bitcoin từng nhiều lần tăng 5-10% chỉ trong vài phút chỉ để “dọn sạch” các lệnh đòn bẩy quá đông.

Short Bitcoin không phải lúc nào cũng sai, nhưng nó là trò chơi đòi hỏi đúng thời điểm và kỷ luật cực cao. Còn nếu bạn short với niềm tin rằng Bitcoin sẽ đi xuống mãi, bạn đang cược vào một kịch bản lịch sử nhiều lần cho thấy là rất khó xảy ra.

3. Short Bitcoin đòi hỏi độ chính xác gần như hoàn hảo

Short Bitcoin không phải lúc nào cũng sai, nhưng để thắng, bạn phải:

• Đúng thời điểm tạo đỉnh.
• Đúng tốc độ giảm.
• Và đúng cả biên độ hồi lại của giá.

Chỉ cần sai một trong ba, bạn có thể bị ép đóng lệnh ở mức lỗ lớn.

Trong khi đó, với người nắm giữ Bitcoin dài hạn, họ chỉ cần một điều duy nhất: Bitcoin tiếp tục vận hành đúng theo cấu trúc cung - cầu và sự khan hiếm của nó.

Lợi nhuận khi short là giới hạn - nhưng rủi ro thì không giới hạn

Nếu nhìn thuần túy bằng toán học, short Bitcoin là một trò chơi rất xấu.

Lợi nhuận tối đa khi short chỉ là 100%.

Bạn chỉ thắng lớn nhất khi Bitcoin… về 0.

Ví dụ: short ở 60.000 USD, Bitcoin về 0, bạn lời 100%.

Nhưng kịch bản này gần như không thể xảy ra, vì:

Bitcoin đã tồn tại hơn 15 năm.

Được nắm giữ bởi quỹ ETF, chính phủ, tổ chức lớn.

Nguồn cung cố định 21 triệu BTC.

Trong khi đó, rủi ro khi short là không giới hạn.

Bitcoin có thể tăng 2x, 5x, 10x… không có trần.

Rủi ro vô hạn nhưng lợi nhuận tối đa chỉ 100%

Đây là tỷ lệ mà hầu hết nhà đầu tư chuyên nghiệp đều tránh xa.

Nói đơn giản: Short Bitcoin là một cuộc chơi mà bạn thua ngay từ cấu trúc, dù có đúng vài lần trong ngắn hạn.

Bitcoin là tài sản không giống cổ phiếu

Cổ phiếu có thể phá sản về 0.

Doanh nghiệp có thể suy sụp mất giá trị.

Doanh nghiệp có thể suy sụp, mất giá trị.

Nhưng Bitcoin:

• Không phải công ty.
• Không có CEO.
• Không phá sản.
• Không bị xóa sổ bởi một quốc gia.
• Không cần tổ chức đứng sau để vận hành.

Điều này khiến khả năng về 0 của Bitcoin cực thấp, và khả năng tăng là vô hạn, lại càng làm chiến lược short tệ đi.

Cơ sở hạ tầng của crypto còn non trẻ

Một yếu tố quan trọng thường bị bỏ qua khi nói về việc short Bitcoin, đó là cơ sở hạ tầng của thị trường crypto vẫn còn non trẻ, đặc biệt nếu so với các thị trường truyền thống như chứng khoán hay forex.

Dù thị trường crypto ngày nay đã phát triển hơn nhiều so với nhiều năm trước, có stablecoin, có futures, có ETF, thì về bản chất, nó vẫn chưa đạt đến mức độ ổn định, chuẩn hóa và bảo vệ nhà đầu tư như các thị trường lâu đời.

Chứng khoán / Forex:

• Sàn giao dịch được giám sát pháp lý chặt chẽ
• Hệ thống ổn định hàng chục năm
• Lỗi hệ thống hiếm và có cơ chế bồi thường

Crypto:

• Sàn tư nhân, tự đặt luật
• Hạ tầng chưa đồng đều
• Lỗi kỹ thuật + biến động cao + đòn bẩy = rủi ro nhân đôi

Và điều này khiến việc short Bitcoin trở nên rủi ro hơn rất nhiều so với short cổ phiếu hay tiền tệ.

Thanh khoản không đồng đều, dễ bị quét lệnh

Khác với chứng khoán hay forex, nơi có thanh khoản sâu, spread hẹp, lệnh lớn khó bị thao túng (nơi thanh khoản trải đều và có market maker chuyên nghiệp). Thanh khoản trong crypto thường tập trung vào một số sàn lớn, mỏng ở nhiều vùng giá. Dễ bị “rút thanh khoản” trong thời gian ngắn.

Điều này khiến:

Giá có thể nhảy vọt vài phần trăm chỉ trong vài giây.

Stop-loss của lệnh short dễ bị quét, kể cả khi xu hướng tổng thể chưa hề đảo chiều.

Trong crypto, giá không cần đi sai xu hướng để bạn thua, chỉ cần đi “đúng lúc bạn đang dùng đòn bẩy” là đủ.

Tìm hiểu thêm: Thanh khoản là gì? Nó sẽ giúp bạn như thế nào trong việc đầu tư

Dễ bị thao túng hơn thị trường truyền thống

So với chứng khoán:

Crypto ít quy định hơn.

Ít cơ chế bảo vệ nhà đầu tư hơn.

Cá voi có thể đẩy, kéo giá trong ngắn hạn với chi phí thấp hơn thị trường truyền thống. 

Điều này không có nghĩa là “crypto xấu”, mà là: Crypto là sân chơi không khoan nhượng với người đi ngược xu hướng bằng đòn bẩy.

Các yếu tố vĩ mô ủng hộ xu hướng tăng dài hạn

Khi đánh giá Bitcoin trong bức tranh toàn cầu, bạn sẽ thấy một điều quan trọng.

Mọi lực đẩy lớn của thế giới hiện nay đều nghiêng về phía Bitcoin tăng giá, không phải giảm. Điều này khiến việc short Bitcoin giống như bạn đang cố bơi ngược một dòng sông xiết, vừa mệt, vừa nguy hiểm, và xác suất sống sót rất thấp.

1. Bitcoin trở thành tài sản phòng hộ chống lạm phát

Trong bối cảnh nhiều quốc gia in tiền ồ ạt sau các khủng hoảng kinh tế, lạm phát tăng liên tục, đặc biệt sau giai đoạn COVID, Bitcoin nổi lên như một “phao cứu sinh” tài chính. Nó có nguồn cung cố định, không bị in thêm, trong khi tiền fiat có thể bị bơm ra vô hạn.

Tại những quốc gia lạm phát nặng như Argentina hay Thổ Nhĩ Kỳ, người dân mua Bitcoin đơn giản chỉ để giữ tài sản khỏi bị bốc hơi.

2. ETF Bitcoin giao ngay từ BlackRock và Fidelity đang hút hàng tỷ USD

Một trong những thay đổi lớn nhất lịch sử Bitcoin là việc Mỹ chấp thuận ETF Bitcoin giao ngay.

Điều này biến Bitcoin từ một tài sản “bên lề” thành một tài sản thể chế chính thức. Và chỉ trong vài tháng đầu tiên sau khi phát hành, đã hút hàng tỷ USD dòng tiền mới.

Short Bitcoin đồng nghĩa với việc bạn đang đứng ngược lại dòng tiền mạnh nhất thế giới. Tiền từ các tổ chức tài chính lớn.

3. Tích lũy mạnh từ doanh nghiệp và tổ chức

Strategy B, công ty do Michael Saylor lãnh đạo, đã tạo nên phong trào thu mua Bitcoin cho ngân khố của công ty. Và điều đó kéo làn sóng dài và rộng đến khắp thế giới với vô số công ty khác làm theo chiến lược này. 

Họ không mua để “lướt sóng” mà họ mua vì xem Bitcoin là chiến lược dài hạn.

Bài viết này không khuyến khích short bitcoin, vậy long bitcoin sẽ là một lựa chọn tốt?

Long bitcoin cũng không an toàn nếu:

Dùng đòn bẩy cao.

Long ngắn hạn, FOMO.

Không quản trị rủi ro.

Long sai chu kỳ.

Vậy “long Bitcoin” kiểu nào mới hợp lý?

Nếu nói long Bitcoin đúng với cấu trúc của nó, thì thường là:

Long bằng SPOT (không đòn bẩy).

Mua Bitcoin thật.

Không bị thanh lý.

Không có áp lực thời gian.

Chịu được biến động ngắn hạn.

Đây là cách phù hợp nhất với lịch sử và cấu trúc Bitcoin.

Nắm giữ Bitcoin dài hạn (long-term holding) phù hợp với bản chất mạng lưới, nguồn cung, hành vi thị trường và xu hướng toàn cầu.

Trong cuộc chơi của Bitcoin, thời gian đứng về phía những người nắm giữ, không phải những người cược chống lại nó.

Michael Burry kiếm tiền khi short không phải vì ông “đoán đúng thị trường giảm”.

Ông kiếm tiền vì ông nhìn ra một hệ thống tài chính có lỗi nghiêm trọng, rồi dùng công cụ giống như mua bảo hiểm để đặt cược vào sự sụp đổ đó.

Còn đa số người short Bitcoin ngày nay thì khác.

Họ không short một hệ thống có lỗi, mà dùng đòn bẩy để cược ngược lại một tài sản đang hoạt động đúng như thiết kế.

Và đó chính là lý do vì sao Michael Burry trở nên nổi tiếng,

Còn phần lớn người short Bitcoin thì thua lỗ và bị thanh lý tài khoản.