Có Phải Chúng Ta Bước Vào Khủng Hoảng Kinh Tế?

Cập nhật tình hình tài chính Mỹ, hôm nay chứng khoán tiếp tục phiên đi xuống mạnh. Chỉ số Dow Jones giảm 5,86%, chỉ số S&P 500 giảm 4,89% còn Nasdaq cũng giảm 4,7%. Không chỉ chứng Mỹ, chứng khoán châu Á cũng chung xu hướng giảm như Shanghai giảm 5,17%, Nikkei giảm 1,32%, HSI giảm 3,36%.Thị trường hợp đồng tương lai đều giảm trên 4%.

Trước những trông đợi những hành động và thông báo chính thức từ tổng thống Donal Trump để hỗ trợ nền kinh tế thì hôm nay người dân chỉ nhận được thông báo tạm thời ngưng cho người châu Âu nhập cảnh. Còn nước Anh cũng lần đầu tiên ngân hàng quốc gia thông báo cắt giảm lãi suất kể từ khủng hoảng kinh tế 2009. Vậy có phải nền kinh tế đang bước vào suy thoái tài chính và khủng hoảng tài chính?

Suy thoái tài chính và khủng hoảng kinh tế là gì?

Suy thoái tài chính (Recession) được xác định dựa vào 5 yếu tố:

• Tổng sản phẩm quốc nội (viết tắt là GDP)
• Thu nhập
• Công ăn việc làm.
• Sản xuất
• Bán lẻ

Hiện tại vẫn chưa có định nghĩa chính thức về suy thoái tài chính. Có một định nghĩa nhiều người cho là hợp lý là suy thoái tài chính xảy ra khi tổng sản phẩm quốc nội giảm liên tục trong hai quý liên tiếp. Nhưng chỉ chờ báo cáo tổng sản phẩm quốc nội sau hai quý thì quá trễ để nhận biết khủng hoảng tài chính xảy ra nên 4 yếu tố còn lại ở trên được sử dụng để đánh giá nền kinh tế đang bước đến giai đoạn nào của suy thoái tài chính. 

Về khủng hoảng kinh tế (Depression) cũng chưa có định nghĩa chính thức. Tuy nhiên, có một định nghĩa được đánh giá phù hợp nhất. Ở định nghĩa này cho rằng khủng hoảng tài chính xảy ra khi suy thoái kinh tế diễn ra liên tiếp từ ba năm trở lên dẫn đến sụt giảm tổng sản phẩm quốc nội giảm ít nhất 10%.

Xem xét từng yếu tố ở tình hình kinh tế Mỹ hiện tại.

Để đánh giá tình hình kinh tế hiện tại ở Mỹ, chúng ta dựa vào thống kê trên trang tradingeconomics.com chuyên thống kê tài liệu liên quan đến tài chính, kinh tế tại Mỹ. Theo thống kê của trang này, trong vòng 3 năm qua từ năm 2017 đến tháng 01/2019, GDP của Mỹ đều tăng trưởng và chưa có tháng nào tăng trưởng âm. 

Yếu tố tiếp theo là thu nhập bình quân đầu người đến hết năm 2018 nhìn chung thu nhập của người dân tăng lên từ năm 1986. 

Về thất nghiệp, theo thống kê trong năm 2019 thì tỷ lệ thất nghiệp dao động từ 3,5 - 3,7%. Tỷ lệ này hiện đang rất thấp, đa số người dân hiện tại Mỹ đều có việc làm.

Xét về sản xuất, do ảnh hưởng của dịch bệnh coronavirus hiện tại tình hình sản xuất hàng hóa giảm rất mạnh, các công ty sản xuất đều giảm sản lượng và xuất nhập khẩu cũng hạn chế hoặc xấu nhất rất nhiều công ty sản xuất phải đóng cửa. Từ tình hình này, dẫn đến sản lượng sản xuất quý 1 năm 2020 sẽ xuống thấp.

Từ việc sản xuất thì ngành bán lẻ cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. Sản lượng sản xuất thấp, hàng hóa cũng ít theo, đồng thời dịch bệnh cũng làm cho do doanh thu từ bán lẻ cũng là không tốt. Chịu ảnh hưởng nặng nề nhất thời điểm hiện tại là những ngành như du lịch, hàng không, khu vui chơi, khách sạn,... Điều này cũng thể hiện sự xuống giá của cổ phiếu, chứng khoán.

Như những yếu tố trên thì hiện tại chưa rõ ràng cho thấy nền kinh tế bước vào suy thoái tài chính sau 11 năm tăng trưởng của kinh tế Mỹ từ sau khủng hoảng tài chính năm 2009. Tuy nhiên, tác động xấu của dịch bệnh có thể sẽ đẩy nhanh nền kinh tế bước vào khủng hoảng tài chính. Hiện tại, cần có những biện pháp từ chính phủ điều tiết tác động hỗ trợ nền kinh tế.

Chính phủ Mỹ đã có những biện pháp ứng phó với tình hình hiện tại thông qua cắt giảm lãi suất và đang xem xét cắt giảm thuế thu nhập. Hôm nay, ngân hàng quốc gia Anh cũng đã cắt giảm lãi suất từ 0,75% xuống còn 0,25%.

Tâm lý người dân hiện tại rất hạn chế đến những nơi đông người hay trung tâm mua sắm, mọi người muốn đảm bảo an toàn nên việc cắt giảm lãi suất hay giảm thuế cũng không kích thích mua sắm hay tiêu thụ, không kích thích được thị trường. Nên hiện tại chính phủ sẽ cần có những biện pháp khác hiệu quả hơn.

Hình ảnh trên là chia sẻ của một bài viết trên trang Market Insider đã chia sẻ 4 bước chính phủ có thể làm để cứu vãn tình hình kinh tế. Đầu tiên, bài viết đề xuất chính phủ cần có biện pháp cho tâm lý người dân yên tâm hơn. Những người có thể làm từ xa qua máy vi tính có thể làm ở nhà và vẫn có thu nhập từ lương. Còn những người làm việc tay chân, làm trực tiếp thì chính phủ có những biện pháp đảm bảo lương cho nhóm người này trong trường hợp bị cách ly và không thể tiếp tục công việc. 

Biện pháp thứ hai là giảm thuế thu nhập, tuy nhiên việc này có thể không có ảnh hưởng lớn. Hiện tại người dân sẽ hạn chế mua sắm thì sẽ tiết kiệm được một phần thu nhập. Số tiền này có thể để dự phòng và hỗ trợ kích thích nền kinh tế sau này.

Tiếp theo là các biện pháp hỗ trợ tài chính cho các công ty bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh. Những nhóm công ty bị ảnh hưởng lớn nhất từ dịch bệnh là du lịch, hàng không, vui chơi giải trí nhất là những công ty hay khu vực phát triển hoàn toàn dựa vào du lịch. 

Cuối cùng, những công ty nhỏ là những công ty dễ bị ảnh hưởng và đi đến phá sản khi dịch bệnh xảy ra nhất. Bài viết cho rằng chính phủ cần có những biện pháp hỗ trợ tài chính cho những công ty nhỏ duy trì vượt qua bệnh dịch. Những chương trình hỗ trợ vay vốn trong thời gian dài với lãi suất thấp hoặc không lãi suất. Điều này sẽ hỗ trợ được các công ty đảm bảo hoạt động, duy trì việc làm cho người lao động.

Hiện tại, toàn bộ nền kinh tế đang bị ảnh hưởng rất xấu bởi dịch bệnh. Tất cả các thị trường như chứng khoán cũng đi xuống, vàng được coi là tài sản trú ẩn cũng không ngoại lệ. Thị trường bitcoin hôm nay chứng kiến sự sụt giảm mạnh xuống thấp nhất đến 5.600 USD. Mặc dù đều xuống nhưng thị trường bitcoin nhìn thời gian qua không có tương quan với sự biến động của chứng khoán mà vẫn đi hướng rất riêng.

Chúc bạn có những kiến thức cập nhật về tình hình tài chính hiện tại cũng như sẵn sàng tâm lý cho mọi diễn biến sắp tới.

Tài liệu tham khảo:
https://tradingeconomics.com/united-sta...
https://fred.stlouisfed.org/series/MEHO...
https://tradingeconomics.com/united-sta...