Tại sao Taproot lại mang đến nhiều sự đột phá cho Bitcoin, NFT, smart contract?

Như một bức tranh được vẽ thêm những nét màu, Taproot đã làm đẹp thêm Bitcoin bằng cách tinh chỉnh những chi tiết nhỏ nhất, từ cải thiện quyền riêng tư cho đến việc mở ra một sân chơi mới cho các nhà phát triển. 

Với Taproot, Bitcoin không còn chỉ là một phương tiện giao dịch đơn thuần. Nó bắt đầu có những bước đi đầu tiên trên con đường trở thành một nền tảng có thể hỗ trợ một loạt các ứng dụng mới mẻ và phức tạp, từ NFT đến các hợp đồng thông minh, mà trước đây chỉ là lãnh địa của các blockchain như Ethereum.

Taproot không chỉ là một bản nâng cấp. Nó là một lời hứa về một tương lai mà trong đó Bitcoin có thể thích nghi, phát triển và tiếp tục giữ vững vị thế tiên phong của mình trong cuộc cách mạng tiền tệ kỹ thuật số. Và đây, chính là khởi đầu của chương mới ấy.

Mục đích của bản cập nhật Taproot

Phí cao và tốc độ giao dịch chậm đã làm giảm trải nghiệm của người dùng Bitcoin. 

Để giải quyết vấn đề này, bản cập nhật Segregated Witness (SegWit) đã được triển khai vào năm 2017. Mục tiêu của SegWit là tăng số lượng giao dịch trong mỗi khối, giúp tăng tốc độ giao dịch của Bitcoin. Tuy nhiên, nó không giải quyết triệt để vấn đề phí giao dịch cao.

Taproot sau nhiều thảo luận, vào ngày 14 tháng 11 năm 2021 đã ra đời với mục tiêu giải quyết những vấn đề này bằng cách thực hiện nhiều biện pháp trong bản cập nhật của mình. Đây chính là một bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự tiến bộ vượt bậc của Bitcoin.

Không chỉ giải quyết vấn đề phí và tốc độ, Taproot còn mang lại nhiều tính năng mới cho Bitcoin. Với Taproot, Bitcoin có khả năng thực hiện các giao dịch phức tạp mà không làm lộ thông tin, giúp tăng cường quyền riêng tư. 

Đặc biệt, Taproot giúp Bitcoin trở nên linh hoạt hơn, hỗ trợ các ứng dụng như Ordinals (cho phép thêm video, hình ảnh vào blockchain) và BitVM (hỗ trợ hợp đồng thông minh trên blockchain Bitcoin).

Taproot chính là một trong những bước tiến quan trọng nhất của Bitcoin trong thời gian gần đây.

Tại sao chúng ta cần Taproot? 

Hãy tưởng tượng Bitcoin ban đầu được thiết kế như một quầy thu ngân ở siêu thị. Mỗi món hàng cần được quét và xác nhận một cách riêng biệt, khiến việc thanh toán trở nên chậm chạp. 

Taproot giúp "quét" nhiều món hàng cùng lúc và xác nhận chúng một cách nhanh chóng. Trong trường hợp này, "món hàng" chính là các giao dịch trên mạng Bitcoin.

Giải thích dễ hiểu về cập nhật Taproot qua video của Thuancapital 

Cơ chế hoạt động của Taproot

Để hiểu rõ hơn về Taproot, hãy tưởng tượng bạn đang xem một chiếc đồng hồ cơ. Bề ngoài, nó chỉ hiển thị thời gian, nhưng bên trong là một hệ thống cơ cấu phức tạp giúp nó hoạt động một cách chính xác. Taproot cũng tương tự như vậy. Bề ngoài, nó giúp tăng tốc độ và bảo mật cho Bitcoin, nhưng bên trong, nó kết hợp nhiều công nghệ tiên tiến.

Những tính năng nổi bật của Taproot:

Schnorr Signatures (BIP340): Trong quá khứ, mỗi người tham gia vào một giao dịch Bitcoin phải ký một chữ ký riêng, làm cho giao dịch trở nên cồng kềnh. 

Tuy nhiên, với Schnorr Signatures. Một tính năng mới của cập nhật Taproot, tất cả những chữ ký này có thể được hợp nhất thành một chữ ký duy nhất. Điều này giúp giao dịch trên Bitcoin nhanh chóng và hiệu quả hơn, giảm chi phí và tăng tốc độ xử lý, giống như việc từ nhiều chữ ký riêng lẻ, chúng ta chỉ cần một chữ ký chung cho cả nhóm.

Tapscript (BIP342): Tapscript là một phần của bản nâng cấp Taproot và là một ngôn ngữ script mới giúp cải thiện khả năng scripting của Bitcoin. Nó cho phép tạo ra các điều kiện thực thi giao dịch phức tạp hơn, có thể mở rộng khả năng sử dụng của Bitcoin cho hợp đồng thông minh.

MAST trong Taproot (BIP341): Hãy tưởng tượng blockchain là một quyển sổ. MAST giúp chúng ta ghi chép một cách gọn gàng và hiệu quả, giống như việc bạn sắp xếp tài liệu trong một tủ hồ sơ. Đồng thời, MAST giúp tăng cường quyền riêng tư, che đi chi tiết không cần thiết của giao dịch.

Tính linh hoạt cao: Tapscript cho phép viết các loại hợp đồng thông minh phức tạp hơn trên blockchain Bitcoin. Điều này là cần thiết khi tạo NFTs, vì mỗi NFT cần có một định danh duy nhất và có thể cần các quy tắc tương tác phức tạp.

Tính riêng tư và hiệu quả: Taproot cho phép người dùng giải quyết hợp đồng mà chỉ cần công bố phần của hợp đồng liên quan đến giao dịch đó. Điều này giúp giảm kích thước giao dịch, tiết kiệm phí và tăng cường bảo mật.

Taproot sử dụng cấu trúc cây Merkle để cho phép nhiều điều kiện khác nhau có thể được bao gồm trong một hợp đồng mà không cần phải tiết lộ toàn bộ nội dung của hợp đồng đó. Điều này rất hữu ích cho việc quản lý NFTs, nơi mà thông tin về quyền sở hữu và lịch sử có thể được bảo mật.

Các ứng dụng như Ordinals và BitVM tận dụng những cải tiến này để xây dựng các giải pháp mới trên blockchain Bitcoin:

Ordinals: Có thể sử dụng cấu trúc dữ liệu mới và khả năng lập trình mở rộng từ Taproot để gắn thông tin duy nhất với mỗi satoshi, điều này có thể được sử dụng để tạo ra NFTs trên Bitcoin.

BitVM: Là một máy ảo có thể được sử dụng để thực thi hợp đồng thông minh trên Bitcoin, có thể đã được cải thiện với khả năng lập trình từ Taproot, mở rộng khả năng của Bitcoin để hỗ trợ các ứng dụng phức tạp hơn.

Như vậy, "upgraded script" không chỉ quan trọng cho việc tạo NFT và hợp đồng thông minh mà còn là nền tảng cho các ứng dụng mới như Ordinals và BitVM, giúp mở rộng khả năng của blockchain Bitcoin.

Lợi ích của Taproot cho blockchain Bitcoin:

Giảm phí giao dịch:

Taproot giúp tối ưu hóa kích thước của giao dịch trên blockchain, giúp tiết kiệm không gian và giảm phí giao dịch.

Ví dụ: Trước Taproot, một giao dịch đa chữ ký có thể tốn phí lên đến 50.000 satoshi. Nhưng với Taproot, nhờ việc tổng hợp chữ ký, phí này có thể giảm xuống chỉ còn 20.000 satoshi.

Giảm kích thước giao dịch:

Taproot sử dụng cấu trúc dữ liệu mới và hiệu quả hơn, giúp giảm kích thước của giao dịch. Khi giao dịch nhỏ hơn, mỗi khối có thể chứa nhiều giao dịch hơn. Điều này không giảm thời gian khai thác mỗi khối (vẫn là khoảng 10 phút) nhưng làm cho mỗi khối có thể xử lý nhiều giao dịch hơn, từ đó tăng lưu lượng giao dịch trên mạng.

Tối ưu hóa quá trình xác thực: 

Taproot giới thiệu chữ ký Schnorr, cho phép "kết hợp" nhiều chữ ký thành một. Điều này làm cho quá trình xác thực giao dịch trở nên đơn giản hơn, nhanh chóng hơn, đặc biệt là trong trường hợp của giao dịch đa chữ ký.

Tăng quyền riêng tư:

Taproot cải thiện quyền riêng tư bằng cách cho phép các giao dịch phức tạp, như những giao dịch đa chữ ký hoặc hợp đồng thông minh, trông giống như giao dịch thông thường. Điều này giúp giảm thông tin dư thừa cần xác thực, làm cho quá trình xác thực nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Tối ưu hoá khả năng mở rộng: 

Taproot không chỉ tăng hiệu quả giao dịch mà còn mở rộng khả năng ứng dụng của mạng.

Nó cho phép tạo NFTs bằng cách tích hợp các quy tắc phức tạp vào giao dịch, tạo điều kiện cho việc phát hành và quản lý các token không thể thay thế. 

Taproot cũng mở rộng khả năng lập trình, cho phép phát triển hợp đồng thông minh tiên tiến hơn, từ đó hỗ trợ các dịch vụ DeFi và các ứng dụng tài chính khác (tuy hiện tại vẫ chưa có một ứng dụng DeFi nào phát triển trên blockchain bitcoin, nhưng thông qua nền tảng hợp đồng thông minh như BitVM thì chúng ta có thể đoán rằng trong tương lai sẽ có nhiều điều thú vị sẽ xảy ra). 

Ngoài ra, nó cải thiện hiệu suất của các giao thức layer-2 như Lightning Network, tăng cường khả năng xử lý giao dịch nhanh và an toàn. Taproot biến Bitcoin thành một nền tảng mạnh mẽ hơn cho đổi mới và tích hợp trong không gian blockchain và tài chính số.

Các ứng dụng chính được phát minh sau khi cập nhật Taproot

Tên miền Bitcoin

Với Taproot, người dùng có thể tạo tên miền dễ đọc cho địa chỉ Bitcoin của mình. Ví dụ, thay vì sử dụng địa chỉ phức tạp như "3FZbgi29cpjq2GjdwV8eyHuJJnkLtktZc5", người dùng có thể sử dụng tên dễ nhớ như "money.btc".

Ordinals

Trước Taproot, Bitcoin giống như một bức tranh đen trắng. Với Ordinals, chúng ta có thể thêm video và hình ảnh vào blockchain, biến nó thành một bức tranh đầy màu sắc. Protocol này cho phép người dùng ghi dữ liệu riêng lẻ trực tiếp lên mạng Bitcoin, từ hình ảnh, video đến các tệp âm thanh. Khác với NFT trên Ethereum, Ordinals lưu trữ dữ liệu trực tiếp trên blockchain bitcoin.

Tại sao Vitalik ủng hộ Bitcoin Ordinals?

Token BRC-20

Lấy cảm hứng từ token ERC-20 của Ethereum, token BRC-20 mang đến một góc nhìn mới cho blockchain Bitcoin. BRC-20 sử dụng dữ liệu JSON để xác định mọi khía cạnh của token, từ nguồn cung đến giới hạn tạo ra.

BRC-20 cho phép tạo ra các token riêng biệt trên blockchain Bitcoin. Taproot giúp tối ưu hóa việc xác thực và giao dịch, giúp việc tạo và giao dịch token trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn.

BitVM

BitVM là một sự đột phá mới trong lĩnh vực hợp đồng thông minh trên blockchain Bitcoin. Trước đây, việc tạo và thực thi hợp đồng thông minh chủ yếu được liên kết với Ethereum. Tuy nhiên, với sự ra đời của BitVM, Bitcoin không chỉ giữ vững vị thế là loại tiền điện tử hàng đầu mà còn mở rộng khả năng của mình để hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung.

BitVM sử dụng ngôn ngữ lập trình đặc biệt, được thiết kế để tối ưu hóa cho môi trường blockchain, giúp tạo ra các hợp đồng thông minh mạnh mẽ và an toàn. Điều này không chỉ mở ra cơ hội cho các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng mới trên Bitcoin mà còn giúp Bitcoin cạnh tranh với các nền tảng blockchain khác như Ethereum.

Với BitVM, người dùng có thể tạo ra các hợp đồng tự động, từ việc giao dịch tiền điện tử, tạo token, đến việc thực hiện các điều khoản và điều kiện phức tạp mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba. Điều này không chỉ giảm chi phí và tăng tốc độ giao dịch mà còn mang lại sự minh bạch và an toàn cho người dùng.

Kết luận

Trước khi Taproot ra đời, Bitcoin chủ yếu được sử dụng như một hệ thống giao dịch tiền điện tử đơn giản. Các khả năng của nó bị giới hạn bởi ngôn ngữ mã hóa và cơ chế bảo mật cũ. Với sự ra đời của Taproot, Bitcoin đã được trang bị các công cụ và cơ chế mới giúp nó mở rộng khả năng và hỗ trợ nhiều ứng dụng phức tạp hơn.

Bài liên quan

• BitVM - Smart Contract trên Bitcoin
• Ordinals: NFT trên Bitcoin, sự tranh cãi, cách mạng và đổi mới
• Lightning Network - Giải pháp mở rộng mạng lưới cho Bitcoin?