FTX Sụp Đổ, Những Gì Các Bạn Cần Biết, Kế Tiếp Sẽ Ra Sao?

Tình hình thị trường

Chứng khoán Mỹ phiên thứ sáu cuối tuần tiếp tục tăng trong khi thị trường chờ đợi kết quả bầu cử giữa nhiệm kỳ. Còn vàng cũng tăng nhẹ lên mức 1774 USD/ounce. Giá hợp đồng dầu giữ quanh 88 USD/thùng.

Bitcoin giảm nhẹ về 16,700 USD. Các altcoin cũng giảm cùng xu hướng. Token FTT của FTX giảm về 2.24 USD. Solana cũng bị ảnh hưởng và giảm về quanh 15 USD bởi lo ngại khi nguồn hỗ trợ là Sam và FTX đã sụp đổ.

FTX phá sản, các tài sản gì còn lại?

Cuối cùng, FTX của Sam Bankman-Fried đã đệ đơn xin phá sản theo Chương 11 ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, công ty không hề đề cập đến việc tái cấu trúc mà chỉ nói đến tài sản và bồi thường cho khách hàng. Bankman-Fried cũng đã từ chức Giám đốc điều hành và được thay thế bởi John J. Ray III. John Ray từng được bổ nhiệm làm CEO của nhiều công ty đang trong giai đoạn phá sản. Ông cũng được biết là đã giúp các nạn nhân lấy lại được 10 tỷ USD trong vụ công ty Enron phá sản.

Trong đơn phá sản có khoảng 130 công ty liên kết của FTX bao gồm Alameda Research, FTX.com và FTX.us. Trong hồ sơ phá sản, FTX có hơn 100,000 chủ nợ, tài sản trong khoảng 10 tỷ đến 50 tỷ USD, cũng như các khoản nợ trong khoảng 10 tỷ đến 50 tỷ USD. Trong đơn phá sản có khoảng 130 công ty liên kết của FTX bao gồm Alameda Research, FTX.com và FTX.us. Nhiều người bất ngờ vì số lượng các công ty con/công ty liên kết của FTX cùng khai phá sản quá lớn. Một số công ty khác vẫn tiếp tục hoạt động bình thường là LedgerX, FTX Digital Market, FTX Australia và FTX Express Pay.

Một số video chia sẻ và thông tin nổi lên sau khi FTX khai phá sản. Theo thông tin của nhân viên FTX, về CEO Caroline của Alameda là người tình của Sam Bankman - Fried. Một video phỏng vấn cô được chia sẻ trên Twitter và nhiều người cho rằng, Carola trở thành CEO của Alameda bởi có mối quan hệ thân mật với Sam chứ không phải bởi năng lực. Hay công ty kiểm toán năm 2021 cho FTX là Prager Matis đã không phát hiện bất cứ lỗ hổng tài chính nào của FTX. Vấn đề này sẽ được đưa ra tòa nếu FTX gian lận tài chính. Prager Matis cũng sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn nếu có vấn đề liên quan đến FTX.

FTX sụp đổ và tài sản của Sam Bankman-Fried đã trở về con số 0 theo thống kê của Bloomberg. Còn một số ví được biết đến là ví của Alameda và FTX cũng được đưa ra thống kê tài sản. Đây là các tài sản được public, còn những nguồn tài sản khác cần chờ những thông tin theo báo cáo tài chính trong đơn phá sản.

Theo dữ liệu, FTX nắm giữ hơn 600 triệu USD trong ví được Dune theo dõi, giảm 76% so với con số 2.6 tỷ USD của tuần trước. Trong đó, có hơn 100 triệu USD là token FTT. Ngoài ra, FTX còn nắm giữ 69 triệu USDC, 61 triệu USD token PAXG và 50 triệu USD đồng DAI. Nó nắm giữ hơn 40 triệu USD mỗi đồng ETH và stETH.

Còn Alameda chỉ còn nắm giữ một số tiền các đồng stablecoin. Nó nắm giữ hơn 60 triệu USDC và hơn 35 triệu USD các đồng gồm TUSD, USDT và DAI. Công ty này cũng còn nắm giữ hơn 33 triệu USD token BTT của BitTorrent. Bên cạnh đó, các khoản nắm giữ tương đối nhỏ hơn của Alameda bao gồm 5 triệu USD tiền đặt cọc Sushi (XSUSHI), 3 triệu USD token dịch vụ đặt cược Ethereum (LDO) và chỉ dưới 3 triệu USD token SRM. Nó chỉ chứa 680,000 Ethereum.

Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo với FTX

1. FTX.com khai bảo hộ phá sản (Chapter 11), cái này tương tự như Celsius và Voyager. Trong thời gian bảo hộ, các chủ nợ không được siết tài sản. FTX hoặc các chủ nợ có thể đưa ra giải pháp hợp lý nhất để xử lý các tài sản và trả nợ. Tòa án cho phép được bảo hộ với kỳ vọng là kết quả sẽ tốt hơn cho phần lớn nạn nhân hơn là mạnh ai nấy siết tài sản

2. Tuy trong lịch sử, đã có nhiều công ty thành công sống lại sau khi khai phá sản chapter 11 như Delta, American Airlines, General Motors ... nhưng trong lịch sử crypto thì chưa thấy công ty nào như vậy. Có thể lý do vì để sống lại, các nhà đầu tư phải thấy giá trị thương hiệu để châm thêm vốn, bạn nghĩ giá trị thương hiệu, giá trị các tài sản như bằng sáng chế của FTX là bao nhiêu?

3. Điều thú vị hơn là FTX.us đã khai phá sản và ngưng cho rút tiền, trên giấy tờ thì FTX.com và FTX.us là hai công ty khác nhau nhưng sự thật thì có thể không phải như vậy.

4. Blockfi đã ngưng cho người dùng rút tiền khỏi nền tảng của họ, Thuận nghĩ số lượng người còn giữ tiền trên Blockfi có thể không nhiều, nhưng điều này làm tăng mối lo ngại về việc còn công ty nào nữa dính vào FTX mà chưa lên tiếng? Mọi người lo sợ hiệu ứng domino gây sụp đổ hàng loạt.

5. Cũng vì mối lo sợ này, các sàn lần lược công bố số tài sản mình có, đây cũng là một khởi đầu tốt nhưng các thông tin vẫn chưa rõ ràng. Các sàn mới chỉ cung cấp tài sản họ đang lưu trữ nhưng chưa cung cấp thông tin tài sản của khách hàng mà họ đang nắm giữ bao nhiêu. Hy vọng chúng ta sẽ rõ ràng sớm. Sàn nào không lên tiếng hoặc không thể chứng minh thì coi như đang có vấn đề và sẽ khiến các nhà đầu tư lo ngại.

6. FTX Chapter 11 có thể sẽ kéo dài vài tháng, các nạn nhân sẽ nhận lại bao nhiêu thì còn tuỳ vào FTX còn bao nhiêu. Các tài liệu này sẽ được công bố khi FTX bán các tài sản còn lại để trả cho các nạn nhân.

7. Sự hợp tác của Justin Sun (Tron) với FTX làm sự việc càng rối thêm, về mặt pháp lý thì Thuận không rõ là có hợp pháp không. Nếu bây giờ Justin mới lên tiếng hợp tác với FTX, sau khi họ khai phá sản thì có lẽ tốt hơn.

8. Ai sẽ mua tài sản còn lại của FTX? Các tài sản đó có thể sẽ đấu giá và Thuận nghĩ là Binance sẽ tham gia mua.

9. Binance không mua FTX trước đây vì khi mua, phải gánh luôn cả nợ và hậu quả pháp lý (có thể phải chịu đóng phạt). Bây giờ thì Binance có thể chọn mua những tài sản nào đáng giá như số token còn lại, danh sách người dùng, các bằng sáng chế,… mà không cần phải gánh nợ hoặc chịu hậu quả pháp lý.

10. Về chính trị thì sự kiện này sẽ thu hút rất nhiều luật, khi không còn FTX nữa, Binance là trọng điểm, CZ cũng biết điều này. Trong việc điều tra FTX, các nhà lập phát đã liên hệ với Binance để lấy tài liệu về FTX. Binance sẽ hợp tác và đây cũng là lý do Binance có thể sẽ thu mua lại tài sản của FTX rồi trả 1 phần cho các nạn nhân để lấy điểm với các nhà lập pháp.

Các tin đồn, nhân viên FTX cũng là nạn nhân

Thông tin nội bộ từ nhân viên của FTX, được các nhân viên khác xác nhận về việc họ cũng là nạn nhân trong vụ sụp đổ của công ty mình. Các nhân viên đã từng rất tin tưởng vào Sam và công ty. Họ không thực sự biết điều gì thực sự xảy ra trong công ty cho đến khi quá trễ. Chỉ những người quản lý cấp cao mới biết và các nhân viên cho biết họ thực sự bàng hoàng khi biết sự thật.

"Tôi là một nguồn gần gũi với tình hình FTX. Sam đã hủy hoại cuộc sống của nhiều nhân viên. Mọi người ở FTX đều bàng hoàng và thất vọng. Tất cả họ đều chiến đấu vì Sam cho đến khi họ phát hiện ra điều gì đã xảy ra trên Twitter. Chỉ những người vòng trong của Sam mới biết chuyện gì đang xảy ra (nghĩa là các nhân khác biết chuyện qua báo và Twitter).

Nhiều nhân viên đã giao tiền tiết kiệm cả đời trên FTX. Sam đã quảng bá FTX như một ngân hàng đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tiền thưởng cho nhân viên của FTX .COM thường bao gồm cổ phiếu FTX .COM và token FTT. Hầu hết các nhân viên giữ tiền của họ trên nền tảng FTX. Họ gởi trực tiếp tiền lương của họ vào FTX hoặc chuyển nó lên FTX .COM ngay khi họ nhận được. Nhân viên tích cực tạo các sản phẩm giúp gửi tiền tự động đến FTX dễ dàng hơn. Đây là điều được thúc đẩy khắp nơi ở FTX.

Vào tháng 10 năm 2021, Binance đã rút lui khỏi FTX và bán lại cổ phần. Điều này được quảng cáo là một chiến thắng lớn trong nội bộ của Sam. Sam và  Ramnik đã cho nhân viên cơ hội đầu tư vào FTX. COM lần đầu tiên với mức chiết khấu 50%. Giới hạn mỗi người là $ 250K (50% còn lại đến từ công ty). Điều này sẽ nâng tổng số đầu tư lên $500k / người. Họ quảng cáo mạnh mẽ thỏa thuận này cho tất cả nhân viên.

Hầu hết các nhân viên đều coi đây là một cơ hội tuyệt vời, tất cả mọi người từ lãnh đạo cao nhất xuống đến bộ phận hỗ trợ khách hàng vì nhân viên không được tặng cổ phần khi tham gia FTX, hay được cơ hội mua, cho đến thời điểm này. Nhân viên đã có hai tuần để gửi tiền cho FTX và FTX đã không ngừng nhắc nhở mọi người. Sam và nội bộ của Sam quảng cáo như là cơ hội để kiếm 100% lợi nhuận trong vòng 1 ngày và gấp 4-5 lần trong một vài năm.

Phần lớn mọi người đã đầu tư nhiều hơn mức họ có thể. Mọi người đều tin tưởng vào Sam. Nhiều người hiện đã mất toàn bộ số tiền tiết kiệm được bởi vì họ xem Sam và FTX là một đầu tư an toàn và họ tin tưởng vào anh ấy. Giờ đây, nhân viên lo sợ tiền của họ đã bị gửi đến Alameda.

Vào ngày 6 tháng 6 năm 2022, Sam tuyên bố trên twitter rằng anh ấy đang thuê thêm người trong khi những công ty khác cắt giảm nhân viên. Sam đã lên CNBC để nói về điều này.

Rồi Sam đã cắt giảm hơn 20 người vào ngày hôm sau. Nhân viên phát hiện ra rằng họ đã bị sa thải khi họ không thể nói chuyện trên Slack nữa không. Sam không trực tiếp sa thải nhân viên. Sam chỉ đăng một tin nhắn trong nội bộ Slack nhiều giờ sau khi sa thải và ít nhiều gì đổ lỗi cho các nhân viên không phù hợp với văn hóa của FTX. 

"Không phù hợp với văn hóa" là một cụm từ thông dụng ở FTX. Những nhân viên không đồng ý với Sam điều rất nhanh chóng bị loại bỏ.

Một điều cuối cùng mà không được nhiều người biết đến là tầng lớp quyền lực nội bộ của FTX. Bạn gái lâu năm của Nishad, Claire đã được thuê trong tháng Giêng sau khi sống với Sam nhiều tháng trong một căn hộ ở Albany. Cô ấy ngay lập tức được thăng chức thành giám đốc và là Trưởng Phòng Nhân Sự. Cô có quyền sa thải bất cứ ai mà cô cho là "không phù hợp với văn hóa của FTX” và những người không đồng ý với Sam. 

Claire điều hành công ty hàng ngày cùng với Constance.

Vòng trong của Sam bao gồm Sam, Caroline, Constance, Nishad, Claire và Gary. Một vài người trader của Alameda tham gia FTX Venture cũng biết những gì đang xảy ra. Đây là những gì tôi biết."

Bên cạnh thông tin nội bộ về nhân viên, một nguồn tin khác nói rằng, Sam đang sống ở một penhouse trong tòa nhà của họ. Đây là một căn nhà có giá trị hơn 35 triệu USD ở Bahamas. Nhiều người nói rằng Sam cũng đang sở hữu rất nhiều bất động sản lớn. Nhiều người biết đến Sam là người sống giản dị, ăn chay và thích làm từ thiện. Tuy nhiên, người cung cấp thông tin nói rằng anh ta tổ chức tiệc ăn chơi tại nhà của mình cùng hơn 10 người cùng sống, và một số đó cũng làm việc tại FTX/Alameda. Tin đồn khác là anh ta cũng có mối quan hệ phức tạp với những người cùng sống chung.

Còn dự luật về crypto được đề cập đến bởi bởi Sam tưởng chừng sẽ dừng lại nhưng nó vẫn được tiếp tục. Các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Debbie Stabenow và John Boozman đã tăng gấp đôi cam kết xuất bản phiên bản cuối cùng của Đạo luật bảo vệ người tiêu dùng hàng hóa kỹ thuật số 2022 (DCCPA) sau sự sụp đổ kinh hoàng của FTX. Ảnh hưởng nhiều nhất tới các ứng dụng DeFi sẽ cần phải KYC người dùng nếu muốn hoạt động tại Hoa Kỳ.

Sự kiện của FTX được các quan chức và cả nhà Trắng rất quan tâm. Nó cũng có thể là một lực mạnh thúc đẩy chính quyền quyết liệt hơn trong việc đưa ra luật về crypto và bảo vệ nhà đầu tư. Các quy định, luật được ban hành cũng là yếu tố tích cực giúp thị trường phát triển mạnh mẽ hơn. Bởi khi đó các nhà đầu tư, các tổ chức đầu tư lớn sẽ sẵn sàng tham gia thị trường crypto khi luật đã rõ ràng.

Cuối cùng, điều Thuận vẫn thường chia sẻ với các bạn đó là “not your key, not your coin”. Vì vậy, chúng ta hãy chủ động học cách tự lưu trữ tài sản crypto của mình một cách an toàn. Nó sẽ giúp chúng ta tránh được những rủi ro như các sàn phá sản hay hacker tấn công. Lựa chọn của Thuận trước nay chủ yếu lưu trữ trên ví lạnh Ledger và Trezo. 

Tiếp đó, những nguyên tắc Thuận luôn áp dụng với chính mình và chia sẻ cho các bạn đó là:

1. Đừng tin ai: những sự kiện sụp đổ của các công ty crypto lớn cho thấy không nên tin bất cứ ai trong thị trường.

2. Tự tìm hiểu: (hãy tự tìm hiểu và trang bị kiến thức cần thiết cho mình trước khi đầu tư).

3. Tự giữ crypto: tự giữ crypto mới là cách để thực sự giúp nhà đầu tư nắm tài sản của mình dù các sàn có vấn đề gì.

4. Nhớ chốt lời: Chốt lời là việc rất quan trọng trong đầu tư, bạn cần ra quyết định chốt lời cho chính mình.

5. Phân bổ vốn: Việc phân bổ vốn giúp giảm rủi ro khi có những đồng (ví dụ như LUNA, FTT,...) có thể sụp đổ nhưng những token khác vẫn có sự phát triển.

6. Không vay mượn: Thị trường crypto cũng như đầu tư luôn có những rủi ro cùng với những cơ hội. Việc vay mượn khi đầu tư sẽ khiến nhà đầu tư rất áp lực, nhất là khi thị trường xấu đi và dễ đưa ra quyết định sai.

7. Zoom out và đầu tư dài hạn

Thị trường vẫn sẽ còn rất nhiều thông tin và biến động trong thời gian tới. Nhưng các công ty bị ảnh hưởng sớm lên tiếng giúp giúp thị trường sớm đi vào phục hồi. Bởi sự sụp đổ kết thúc để bắt đầu cho giai đoạn hồi phục và tăng trưởng. Các nhà đầu tư vững tay nhất và những công ty mạnh sẽ có thể trụ lại cùng với thị trường.